VerspaningstechnologieOest maakt emulsie ‘onsmakelijk’ voor bacteriën

Als in 2017 de Europese REACH-wetgeving volledig van kracht wordt, heeft dat ook consequenties voor koelsmeermiddelen. Nu zijn er nog 27 stoffen beschikbaar die de bacteriegroei in de koelsmeeremulsie tegengaan. De kans bestaat dat dit er na 2017 nog minder worden. Zelfs het gebruik van boorzuur dreigt ingeperkt te worden.

[quote align=”center” color=”#999999″]

Europese wetgeving stelt paal en perk aan bacterieremmers in koelsmeeremulsies

[/quote]

[dropcap type=”circle” color=#ffffff background=#f16236]H[/dropcap]et is niet alleen REACH dat voor problemen zorgt. Ook de Europese biocidenrichtlijn zet een forse rem op het gebruik van middelen om bacteriegroei in emulsiebaden tegen te gaan. Simpel gezegd zijn er twee oplossingsrichtingen denkbaar, zo schetste Stefan Gernsheimer, technical support manager bij het Duitse Georg Oest Mineralölwerk toen hij over dit thema sprak op het MAV Innovationsforum. De ene is dat je met bijvoorbeeld ultrasoontechnologie of UV belichting de bacteriegroei aanpakt; de andere is dat de fabrikanten nieuwe emulsies ontwikkelen die minder gevoelig zijn voor bacteriegroei. De eerste oplossing is volgens hem wel effectief, omdat je de bacteriegroei zeker vertraagt. “Maar economisch zijn deze technieken niet goed inzetbaar.” Bovendien zijn steeds meer bacteriën resistent, wat het tegengaan van het kiemen bemoeilijkt. Hij voorspelde tijdens het forum in Böblingen dan ook dat dit een thema is dat de industrie gaat bezighouden in de komende jaren. Want als je naar de totale kosten van het koelen kijkt, dan gaat 50 procent daarvan zitten in het vervangen ervan.

Appetijt ontnemen
De tweede oplossingsrichting is het aanpassen van de emulsies zodat ongebreidelde bacteriegroei voorkomen wordt. Georg Oest Mineralölwerk zegt met de watergebaseerde emulsie Colometa P een goed alternatief in huis te hebben. De truc die de onderzoekers hebben gebruikt, is een bepaalde stof toe te voegen die de bacteriën ‘de appetijt’ ontneemt. “Deze voor de bacteriën ‘ongenietbare’ kost voorkomt overmatige bacteriegroei. Zonder dat we bactericiden toevoegen, houden we het bad lange tijd stabiel”, adus Gernsheimer. In eerste instantie heeft dit in het laboratorium goede resultaten opgeleverd; nu laat ook de duurtest in de praktijk zien dat je hiermee een te sterke bacteriegroei voorkomt. Oest heeft Colometa P zes maanden in een test bij een verspaner. Deze boort onder andere hooggelegeerd chroomstaal (58CrMoV4) en gebruikt een koelsmeeremulsie van met een 55 procent olieaandeel. De standtijd is verdubbeld ten opzichte van de oude situatie, terwijl de concentratie is gereduceerd van 8 naar 6 procent.

Hoge drukkoelen
Een ander probleem dat Gernsheimer aantipte, is het koelen met hoge druk, dat de laatste tijd aan een sterke opmars bezig is. Voor de productiviteit is de hoge druk goed, maar hierdoor komt er meer lucht in de emulsie. “De emulsie moet wel nog de werkzame stof kunnen afgeven aan het materiaal. Daarom moet je bij koelen met hoge druk de luchtafscheiding verhogen”, raadt Gernsheimer aan. Hij verwacht overigens dat de algemene trend in de komende jaren zal zijn het reduceren van het koelsmeergebruik. Mimimale smering (MMS) komt volgens hem aan de technische grenzen, omdat enerzijds economisch anderzijds technisch niet alles kan met deze vorm van smeren. “En MMS is niet altijd goedkoper omdat je hoge kosten voor de perslucht hebt.” Droog verspanen is volgens hem ook slechts een beperkt bruikbaar alternatief, omdat dit alleen zin heeft als je het volledige proces droog kunt bewerken. “De machine, de gereedschappen en de spaanafvoer moeten daarop zijn ingesteld.”

[tab]
[tab_item title=Geld]

Veel kleinere en middelgrote bedrijven laten volgens Stefan Gernsheimer geld liggen doordat ze onvoldoende aandacht schenken aan het beheer van de koelsmeermiddelen. Ze kiezen, zegt hij, vaak op basis van de eenheidsprijs per een bepaalde hoeveelheid, zonder rekening te houden met de totale kosten. De koelsmeeremulsie heeft namelijk invloed op standtijden, oppervlaktekwaliteit. Bovendien kost het wisselen van de emulsie geld. Dus hoe langer je de emulsie goed houdt, des te beter.

[/tab_item]
[/tab]